Người dân Hoài Nhơn, Bình Định từ những nguyên liệu là nước cốt dừa, cơm dừa đã tạo nên những đặc sản trứ danh như bánh tráng, bánh hồng, bánh trụng…
Những trảng dừa xanh mướt từ sân nhà ra đến ven đê, tạo nên tấm lá chắn tự nhiên Tam Quan khỏi nắng gió, mưa bão… Dừa trở thành người bạn thân thiết cùng cuộc sống người Tam Quan. Có lẽ, người dân luôn tìm cách giữ gìn hương dừa trong ẩm thực Bình Định. Bánh tráng dừa, bánh hồng, bánh ít đến bánh trụng đều thấp thoáng hương vị quê hương xứ Nẫu, Bình Định.
Bánh tráng nước dừa
Bột mì là nguyên liệu chính để làm bánh tráng nước dừa. Hỗn hợp nước bột xay nhuyễn từ củ mì lột vỏ. Đợi một lúc, nước lắng lại, người ta gạn bỏ phần nước trong bên trên. Họ lấy bột bên dưới tiếp tục ngâm với nước, lắng rồi gạn. Người Bình Định cứ làm thế đến khi bột hết cặn và chua. Thợ làm bánh sẽ đem phần bột lắng cuối cùng pha với nước sạch theo một tỷ lệ hợp lý. Sau đó, người dân pha thêm một số nguyên liệu khác để làm bánh.
Đương nhiên, dừa không thể thiếu khi làm bánh tráng dừa. Dừa yêu cầu không quá già mà cũng không quá non. Lúc này, cơm dừa sẽ ngọt, dày, mềm và không bị chai. Một mẻ bột tráng bánh hoàn thành khi trộn cơm dừa nạo nhuyễn, nước cốt dừa sánh đặc. Những gia vị như hành, tiêu… vào nước bột mì không kém phần quan trọng với bánh tráng dừa.
Bánh tráng dừa Tam Quan trước đây khá to. Về sau, kích thước đã được thu nhỏ để tiện cho việc vận chuyển và sử dụng. Dù vậy, bánh tráng Tam Quan vẫn to và dày hơn, nướng lên mới có thể ăn. Miếng bánh tráng phồng lên trên bếp than hoa lửa hồng tí tách. Các lát hành tím, mè chín dậy mùi thơm phức, hòa với hương dừa ngọt đậm…
Bánh trụng
Bánh trụng còn gọi là bánh hòn, người Bồng Sơn chẳng ai không biết món bánh trụng. Bụng du khách đã lưng lửng khi ăn ba, bốn cái cho bữa xế. Bánh trụng ít biết đến hơn, kể cả với người dân Bình Định. Đây là loại nếu để qua một buổi sẽ dễ bị thiu. Vì thế, bảo quản bánh khá khó khăn nên người ta nấu xong phải ăn liền.
Xem thêm: Du lịch Kỳ Co chỉ 250.000 VNĐ mùa hè năm 2022
Vỏ bánh trụng chế biến từ bột mì nhứt. Thợ làm bánh nhào bột thật kỹ sao cho dẻo và không dính tay. Nhão quá bột sẽ chảy. Bánh sẽ bị vỡ nếu bột khô quá. Người ta vo viên một ít bột rồi cán dẹt, bọc lại sau khi cho nhân. Nhân bánh trụng gồm dừa bào sợi, đậu đen, hành tỏi, tiêu, gia vị… Đậu đen hầm cho mềm từ trước rồi trộn với các nguyên liệu còn lại cho đượm vị. Sau đó, người thợ sẽ luộc hoặc hấp cách thủy chừng 10-15 phút. Khi nào vỏ bánh chuyển màu trong là hoàn thành.
Có lẽ, danh xưng “bánh trụng” khởi nguồn từ chính khâu chế biến dân dã này. Trụng bánh là phương pháp nấu chín món đặc sản xứ Nẫu này. Người thợ sẽ vớt bánh ra, quét lên trên bánh dầu hành hoặc dầu hẹ. Điều đó khiến bánh không bị dính vào nhau, vừa tạo vị thơm ngon cho bánh trụng.
Bánh trụng có lớp vỏ mỏng gần như trong suốt, dai nhẹ nhờ vỏ bột mì. Nhân đậu vừa bùi vừa mềm, thêm miếng dừa giòn nhẹ hòa quyện với các gia vị khác rất vừa miệng.
Xem thêm: Vô tình tìm thấy Quy Nhơn tựa thanh xuân tươi đẹp (P2)
Bánh hồng
Nhắc tới đặc sản vùng đất Hoài Nhơn, bánh hồng chắc chắn không thể bỏ qua. Bánh hồng chế biến từ bột nếp và dừa xắt sợi. Gạo không phải nếp ngự thì cũng phải nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương. Bột nếp ướt nhồi với ít nước dẻo rồi bỏ vào nấu trong chảo nước đường.
Người thợ nấu đòi hỏi phải quấy đều, chắc tay để bột chín đều, không sống ở đâu đó. Khi nào bột dẻo lại, người ta cho thêm dừa đã sên đường từ trước đó vào trộn chung. Đến khi cả bột lẫn dừa quánh lại thành cục, không dính chảo nữa, người thợ lấy ra, hơ bột trên lửa nhỏ cho bột trong, bóng như mong muốn.
Tuy vậy, quy trình làm bánh hồng ở Bình Định vẫn chưa xong. Thợ làm bánh phải rắc ít bột năng đã rang chín lên khuôn. Sau đó, bột nếp đổ ra khuôn, ép xuống, phủ bên ngoài một lớp bột năng để bánh khỏi dính.
Bánh hồng không thể để nguyên miếng to. Vì sẽ dễ nghẹn khi cắn như thế, lớp bột năng bên ngoài cũng dễ làm lấm lem. Vì vậy, thực khách đợi bánh nguội, cắt miếng vuông nhỏ rồi thưởng thức. Bánh hồng thoảng hương dịu nhẹ của gạo nếp, béo thơm sần sật của dừa chinh phục mọi du khách. Nhâm nhi trà mạn, người ta cảm nhận trang nhã, tinh tế của đặc sản của “xứ Nẫu”, Bình Định./.
Xem thêm: TOUR BÌNH ĐỊNH – PHÚ YÊN – 4N3Đ – T7,8,9 hoặc TOUR DU LỊCH NHA TRANG BIỂN HẸN – 4N3Đ – BAY VN
