Trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và Ukraine chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, một vòng đàm phán quan trọng đã diễn ra tại Istanbul – thành phố mang dấu ấn lịch sử sâu đậm, nằm giữa hai lục địa Á và Âu. Không chỉ đơn thuần là nơi tổ chức sự kiện ngoại giao, Istanbul còn là biểu tượng cho sự giao thoa giữa các nền văn minh, giữa quá khứ huy hoàng và hiện đại đầy chuyển động.
Là thành phố lớn nhất Thổ Nhĩ Kỳ, Istanbul từ lâu đã giữ vị trí trung tâm không chính thức trong đời sống quốc gia, dù thủ đô hành chính là Ankara. Với hơn 15 triệu dân, chiếm khoảng 19% dân số cả nước, Istanbul không chỉ là đô thị đông dân nhất châu Âu mà còn nằm trong nhóm những thành phố lớn nhất thế giới. Sự kết hợp hài hòa giữa vị trí địa lý chiến lược và chiều sâu lịch sử đã khiến thành phố này trở thành điểm đến lý tưởng cho những cuộc đối thoại mang tính quyết định.
Điểm đặc biệt khiến Istanbul trở nên khác biệt so với bất kỳ đô thị nào khác chính là việc thành phố nằm trải dài trên hai lục địa – châu Âu và châu Á – được ngăn cách bởi eo biển Bosphorus huyền thoại. Eo biển này không chỉ nối biển Marmara với Biển Đen, mà còn là một trong những tuyến hàng hải sôi động bậc nhất thế giới. Chính sự giao thoa độc đáo này đã mang lại cho Istanbul không gian văn hóa phong phú, nơi mà sự hòa hợp giữa Đông và Tây hiện diện từ kiến trúc, ẩm thực cho đến đời sống tâm linh.
Thành phố mang tên Constantinople trong hơn một thiên niên kỷ trước khi chính thức được đổi tên thành Istanbul vào năm 1930. Khởi nguồn từ một thuộc địa của người Hy Lạp vào thế kỷ thứ 7 TCN, Istanbul từng là thủ đô rực rỡ của Đế chế La Mã, Byzantine, Latin và Ottoman trong suốt gần 1.600 năm. Sau khi quân Ottoman chinh phục thành phố năm 1453, Istanbul nhanh chóng trở thành trung tâm quyền lực và tôn giáo, nơi các vị hoàng đế Hồi giáo trị vì một xã hội đa tôn giáo gồm người Hồi giáo, Thiên Chúa giáo và Do Thái.
.jpg)
Xem thêm: Khám phá các thành phố biển mùa hè châu Âu xinh đẹp
Dù Istanbul không còn là thủ đô chính trị kể từ khi nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ hiện đại được thành lập, nhưng vị trí địa lý gần Địa Trung Hải và chiều sâu văn hóa khiến nhiều người dân nước này vẫn luôn xem Istanbul là trái tim thực sự của đất nước. Dạo bước trên những con phố cổ kính, bạn dễ dàng bắt gặp cảnh các thánh đường Hồi giáo, nhà thờ Công giáo và giáo đường Do Thái cùng tồn tại trong cùng một khu phố. Những ngôi trường mang kiến trúc châu Âu – Anh, Pháp, Đức và Mỹ – được xây dựng từ thế kỷ XIX vẫn sừng sững giữa các khu dân cư thịnh vượng, như một phần ký ức của thành phố từng là cửa ngõ giao thương với cả thế giới.
Ảnh hưởng từ lịch sử và địa lý còn thể hiện rõ nét trong nền ẩm thực đa dạng của Istanbul – nơi hội tụ hương vị của các nền văn minh Ba Tư, Ả Rập, Balkan và Địa Trung Hải, tạo nên một bản giao hưởng ẩm thực đầy hấp dẫn và không trộn lẫn.
Với bề dày lịch sử, vị trí trung lập và chính sách đối ngoại giữ cân bằng giữa các cường quốc, Thổ Nhĩ Kỳ đã từng bước khẳng định vai trò là bên trung gian đáng tin cậy trong các nỗ lực hòa giải quốc tế. Không phải ngẫu nhiên mà Istanbul được chọn làm địa điểm tổ chức cuộc đối thoại trực tiếp đầu tiên giữa Nga và Ukraine kể từ những tuần đầu của cuộc xung đột. Trước đó, vào tháng 3/2022, một vòng đàm phán từng được tổ chức tại đây, dù không mang lại bước đột phá khi tiến trình nhanh chóng rơi vào bế tắc sau đó.
Theo bà Nigar Goksel, thành viên Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế, chính vị trí địa chính trị đặc biệt cùng chính sách đối ngoại mềm dẻo đã giúp Thổ Nhĩ Kỳ trở thành nơi thích hợp để dẫn dắt những sáng kiến hòa bình. Bên cạnh đó, sự phát triển của ngành công nghiệp quốc phòng trong nước cũng góp phần nâng cao vị thế quốc tế của Ankara, đưa nước này đến gần hơn với vai trò của một trung tâm ngoại giao khu vực.
Trong một phát biểu đáng chú ý, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan từng khẳng định: "Thổ Nhĩ Kỳ đang dần trở thành một trong những trung tâm ngoại giao hòa bình hàng đầu thế giới. Khi có khủng hoảng bùng nổ, người ta tìm đến chúng tôi để cầu viện, tìm kiếm sự trung gian, sự hỗ trợ và tiếng nói công bằng".
Từ một đế đô cổ xưa đến vai trò hiện đại trong ngoại giao toàn cầu, Istanbul tiếp tục khẳng định sức hút bền vững của mình – không chỉ trên bản đồ lịch sử mà còn trong những thời khắc quan trọng của thế giới ngày nay.
